فرز دندانپزشکی چیست
یکی از ابزارهای پُر کاربرد در دندانپزشکی، فرز است که جهت تراش دادن خود دندان یا روکش دندان و انجام ترمیم‌های دندانی استفاده می‌شود. در حال حاضر، بیش از ۵۰۰۰ نوع فرز دندانپزشکی وجود دارد که از نظر شکل، اندازه یا مواد سازنده با هم فرق دارند. با توجه به تنوع بسیار بالای فرزهای دندانپزشکی، تمامی سازندگان از یک کدگذاری استاندارد یا ISO استفاده می‌کنند تا بتوان مشخصات فنی و کاربرد هر فرز را به راحتی تشخیص داد. این کدگذاری با لحاظ کردن پارامترهای مختلف فرزهای دندانی انجام شده و به طور منحصر به فرد، هر یک از فرزها را کدبندی می‌کند.
 فرز دندانپزشکی، یک قطعه مته مانند است که دندانپزشک آن را بر روی هندپیس متصل میکند و بر روی توربین (هندپیس سرعت بالا) و آنگل (هندپیس سرعت پایین) سوار می شود. این قطعه جز ابزارهای چرخنده یا چرخشی است و زمانی که بر روی هندپیس ها نصب میشوند کار آنها آغاز می شود.
 
​انواع فرز دندانپزشکی از نظر جنس
1)فرز الماسی:
فرز های دندانپزشکی الماسی اصولا از چسباندن ذرات ریز زاویه دار و نوک تیز توسط نوعی ماده بسیار سخت مانند الماس و یک ماده زمینه نرم تر که بر روی قسمت سر فرز قرار میگیرد ساخته میشود. این مدل فرز ها جهت اتصال هندپیس ها گزینه مناسبی هستند چرا که دارای سختی بسیار زیادی هستند و به منظور تراشیدن بافت های مقاوم دندان کاربرد بسیار زیادی دارد.
در صورت استفاده صحیح از این مدل، ابزار دارای عمر طولانی خواهند بود. به دلیل تفاوتی که در نحوه بریدن ذرات برنده به جای تیغه های فرزهای کارباید وجود دارد، فرزهای الماسی برای برداشت اجسام شکننده مثل مینا و سرامیک مناسب تر هستند. در حالی که فرزهای تیغه دار کارباید در تراشیدن اجسام و مواد کشسان مثل عاج موثرتر عمل می کنند. فرزهای الماسی، با توجه به متد درمانی دندانپزشک، درجه زبری بسیار نرم ( 38 الی 44 میکرون) تا فوق العاده سفت (125 الی 150 میکرون) را شامل می شوند و بدلیل طول عمر زیاد و کارایی قابل قبول در اندازه ها و اشکال بسیار متنوع در دسترس دندانپزشکان قرار دارند.
2)فرز کاربایدی:

جنس این نوع فرز دندانپزشکی از تنگستن است که به اسم فرز دندانپزشکی کاربایدی معروف است. مته تنگستن یک نوع فلز بسیار سخت است که سختی آن سه برابر فولاد می باشد و در برابر دمای بالا بسیار مقاوم است که به همین خاطر این نوع از فرز ها می توانند به راحتی نسوج سخت دندان را برداشته و برش های تیزی ایجاد کنند بدون اینکه کند شوند و یا در حین کار بشکنند.
از دیگر ویژگی این نوع فرزها قابلیت استفاده چند باره آن است، اما به دلیل خطر شکستن بهتر است با سرعت بالا استفاده شوند.
ویژگی مشترک فرز کارباید با فرز استیل این است که تیغه های فرز آنها به دو بصورت ساده و دارای بریدگی عرضی می باشند که در نوع تیغه عرضی قدرت برندگی بیشتر از نوع ساده آن است.
این نوع فرز برای جدا کردن مواد ترمیمی همچون کامپوزیت های هیبریدی بسیار مناسب هستند. از دیگر کاربردهای این نوع از فرزهای دندانپزشکی به مواردی زیر اشاره کرد:
  • آماده سازی حفره دندان
  • کامل کردن سطوح ترمیم
  • جدا کردن مواد قدیمی پرکننده
  • ایجاد فاصله بین دندان های به هم چسبیده
3)فرز سرامیکی:
فرزهای دندانپزشکی سرامیکی عمدتا در موارد ترمیم کاربرد دارند که از همین روی در خارج کردنپوسیدگی های دندان بسیار کاربرد دارند
از دیگر کاربردهای این نوع از فرز های دندانپزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • برداشتن آمالگام
  • حذف کامل انامل
  • برداشتن مواد ترمیمی
  • برداشتن پوسیدگی دندان
می توان گفت که از بین انواع فرز دندانپزشکی، فرزهای دندانپزشکی سرامیکی دارای بالاترین سطح ایمنی در برداشتن پوسدگی دندان هستند به طوری که هیچ گونه خطری مینای دندان را تهدید نمی کند.
تنها ایرادی که فرز های دندانپزشکی سرامیکی نسبت فرز های کاربایدی دارند این است که نیاز به پرداخت بیشتری دارند .
تفاوت فرزها از نظر Head (سری):
فرز روند یا گرد یا Round:
فرز روند کاربردهای خاصی دارد مخصوصاٌ برای ایجاد شیار در دیواره دندان تا گیر ماده ترمیمی زیاد شود. همچنین معمولاً برای آماده کردن حفره‌های دندان، ایجاد نقطه‌های دسترسی، بوجود آوردن آندرکات و آماده‌سازی کانال‌های دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، برای ایجاد شیار و برداشت پوسیدگی‌های عمیق مخصوصا توسط فرزهای روند کاربایدی و فرز روند آنگل نیز کاربرد دارند.

فرز فیشور یا استوانه‌ای یا سیلندری یا Cylinder یا Fissure:
 این فرزها از پرکاربردترین فرزهای دندانپزشکی بوده و مشخصه آن تخت بودن سر آن است. فرزهای فیشور بیشتر برای تراش دندان و ایجاد دیواره‌های صاف و همچنین در تراش ترمیم‌های غیرمستقیم که در آنها عدم وجود آندرکات ضروری است استفاده میکند. علاوه بر این، در پروتزهای ثابت برای تراش سطح آگزیال استفاده می شوند.

فرز مخروطی وارونه یا مخروطی معکوس یا Inverted Cone و فرز گلابی شکل یا Pear:
بر خلاف سر فرزهای گلابی شکل که بخشی از مخروط با شیب ملایمی تیپر شده است و انتهای کوچک مخروط به سمت شنک فرز می باشد، در فرزهای مخروطی وارونه بخش مخروطی با شیب تندتری، تیپر شده است. این نوع از فرزها برای تراش حفره‌های کلاس یک آمالگام، تراش ترمیم های گلدفویل، ایجاد شیار در دیواره دندان به منظور افزایش گیر ماده ترمیمی در حفره تراش خورده و همچنین ایجاد آندرکات کاربرد دارند و به دلیل شکل خاصی که دارند، نیازمند مهارت بالا در هنگام استفاده هستند.

فرز تیپر یا مخروطی شکل یا Taper:
دیواره های فرز تیپر با یکدیگر موازی نیستند و کمی به سمت یکدیگر تقارب دارند به گونه ای که نوک قسمت برنده از نواحی پایین تر ضخامت کمتری دارد و نازک تر است. این نوع از فرزها همانند فرزهای استوانه‌ای برای تراش دادن دیواره‌ها و برداشت پوسیدگی‌های عمیق استفاده می‌شوند.
همچنین در پروتزهای ثابت، از فرزهای مخروطی ته گرد برای تراش سطح اکلوزال و Guide Groove و Bevel Functional Cusp و از فرزهای مخروطی ته صاف برای تراش سطح آگزال و ایجاد Finish Line Shoulder در روکش های PFM و یا تماس سرامیک استفاده می گردند.

فرز چمفر یا استوانه ای سوزنی یا Beveled Cylinder:
فرز چمفر یا استوانه ای اکثرا در تراش روکش و برای مشخص کردن خط ختم تراش به کار می رود.

 فرز تخم مرغی یا  فوتبالی یا Egg:
 این مدل فرزها جهت تراش سطوح قوس دار مانند: سطح پالاتال دندان های سانترال و لترال ماگزیلا و مندیبل مورد استفاده قرار میگیرد. و همچنین در آماده سازی پروتزهای ثابت برای تراش سطح لینگوال و بالای سیگولوم دندان های قدامی کاربرد دارد.

فرز شعله شمعی یا فلیمی یا Flame:
همچنین فرزهای شعله شمعی در آماده سازی روکش و پروتزهای ثابت از جنس PFM برای ایجاد Gingival Bevel در Finish Line Beveled Shoulder استفاده می گردند.

فرز سوزنی یا Needle:
عموما از این فرزها جهت تراش دیواره های پروگزیمال و قسمت های بین دندانی به منظور آماده سازی دندان برای روکش گذاری و همچنین ایجاد Finish Line Knife-Edge استفاده می شوند.

فرز ویل یا چرخی یا دونات یا Donut / Wheel:
از این نوع فرزها اکثرا جهت تراش نواحی قوس دار دندان از جمله سطح پالاتال دندان های سانترال ماگزیلا و سطح لینگوال دندان های سانترال مندیبل کاربرد دارد.

فرز بشکه ای یا برل یا Barrel:
می توان با قرار دادن کناره های فرز بشکه ای برروی شیب های کاسپی، از آن برای تراش سطح اکلوزال و البته با حفظ شکل مورفولوژی دندان استفاده نمود.

فرز مخصوص لمینیت یا سر موج دار یا Depth Marker یا Depth Cutیا Wavy Head: 
  از فرز های سرموج دار جهت  آماده سازی دندان برای جاگذاری لمینیت توسط دندانپزشک استفاده میشود.
انواع فرزهای توربین از نظر زبری
فرز دندانپزشکی رنگ زرد :
جنس خیلی نرم؛ مورد استفاده برای پرداخت ترمیم های کامپوزیتی
















فرز دندانپزشکی رنگ قرمز :
جنس نرم؛ مورد استفاده برای تراش های پروتزی، پالایش سطح ترمیم‌های دندان

















فرز دندانپزشکی رنگ آبی :
جنس استاندارد؛ مورد استفاده برای تراش معمولی دندان‌ها

















فرز دندانپزشکی رنگ سبز :
جنس زبر؛ مورد استفاده برای تراش معمولی دندان‌ها

















فرز دندانپزشکی رنگ مشکی :
جنس خیلی زبر؛ مورد استفاده برای تراش مینا و عاج دندان


سبد خرید